Türkiye’deki en aktif fay hatları çok yakınınızda olabilir. Siz de birkaç işlem ile yaşadığınız bölgedeki ve Türkiye’deki fay hatlarını incelemek ister misiniz?
Türkiye jeolojik açıdan genç bir oluşuma sahiptir. Bu nedenle de deprem gibi doğal afetlerin sıklıkla yaşandığı bölgelerden birisidir. Türkiye’nin bulunduğu konumda yer alan fay hatları bu depremlere neden olurken farklı boyutlarda kayıplar yaşanır.
Yapılan inceleme ve araştırmalar ile deprem riski en az olan bölgemiz neresidir, hangi illerde deprem olasılığı yüksek soruları yanıt bulur. Bu bilgiler edinildikten sonra alınacak olan bireysel ve kitlesel tedbirler ise hayati önem taşır.
İçindekiler
Türkiye’deki Fay Hatları İsimleri
6 Şubat tarihinde Doğu Anadolu Bölgesi’nde meydana gelen ikiz depremler gözlerin fay hatlarına çevrilmesine neden oluyor. Hangi bölgelerde fay hattı var ve bu hatların isimleri neler soruları da ardı sıra geliyor.
Türkiye’deki fay hatları farklı bölgelerde bulunur ve ayrı isimler ile anılır. Bu fay hatlarının nerede bulunduğu ve hangi bölgeler üzerinde etki yarattığının bilinmesi ise alınacak önlemlerde etkilidir.
Kuzey Anadolu Fay Hattı: Türkiye’deki en önemli fay hatlarından biridir. Doğu Karadeniz’den başlayarak Marmara Bölgesi’nden geçer ve Ege Denizi’nde son bulur. Büyük İstanbul depreminin (1999) ana nedeni bu fay hattıdır.
Doğu Anadolu Fay Hattı: Türkiye’nin doğusunda yer alır ve Türkiye-Irak sınırında son bulur. Bu fay hattı, Türkiye’nin en büyük depremlerinden biri olan Van depremini (2011) tetikledi.
Batı Anadolu Fay Hattı: Ege Denizi’nde yer alan bir fay hattıdır. Başlangıcı, Yunanistan’da yer alan Midilli Adası’ndan başlar ve Türkiye’nin batısına doğru ilerler. Bu fay hattı, 1955 yılında gerçekleşen 7.3 büyüklüğündeki Çeşme depremini tetikledi.
Kuzey Anadolu Sınır Fayı: Türkiye’nin kuzeydoğusunda yer alan bir fay hattıdır. Bu fay hattı, 1939 yılında gerçekleşen 7.9 büyüklüğündeki Erzincan depremini tetikledi.
Akdeniz Fay Hattı: Türkiye’nin güneyinde yer alan bir fay hattıdır. Başlangıcı, Yunanistan’da yer alan Rodos Adası’ndan başlar ve Türkiye’nin batısına doğru ilerler. Bu fay hattı, 1958 yılında gerçekleşen 7.2 büyüklüğündeki Fethiye depremini tetikledi.
Doğu Anadolu Fay Hattı
Doğu Anadolu Fay Hattı, Türkiye’nin doğu ve güney doğusunda yer alır. Bu fay, Anadolu Levhası ve Arap Levhası arasında uzanır.
1998 yılından itibaren bu bölgede aktif bir depremsellik gözlemlenmektedir. Bu depremler 1998 yılında gerçekleşen Adana – Ceyhan depremi ile başlamıştır. Bu depremi 2003 yılındaki Bingöl depremi, 2010 ve 2020 yıllarındaki Elazığ’da oluşan depremler izler. Son olarak 2023 yılında Gaziantep – Kahramanmaraş depremi takip etmiştir.
Kuzey Anadolu Fay Hattı
Kuzey Anadolu fay Hattı, Türkiye’deki aktif fay hatları arasında yerini alır. Bu fay hattı, dünyanın en hızlı hareket eden ve en aktif sağ yanal atılımlı faylarından yalnızca birisidir.
KAF, 1100 km uzunluğa sahip aktif bir faydır ve pek çok fay parçasından oluşur. Bu fay hattında oluşan depremler sonucunda sıcak – soğuk su kaynakları, göletler, travertenler oluşabilir.
Doğu Anadolu’dan Karadeniz’e, oradan da Marmara’ya kadar uzanan bu fay tarihinde pek çok depremin sebebi olmuştur. Bu depremlerden bazıları 1929 Sivas, 1939 Erzincan, 1942 Niksar, 1943 Tosya, 1944 Bolu, 1951 Kurşunlu, 1957 Abant, 1966 Varto, 1967 Mudurnu, 1992 Erzincan, 199 Gölcük, 1999 ve 2022 yıllarında Düzce’de meydana gelen depremlerdir.
Batı Anadolu Fay Hattı
Batı Anadolu Fay Hattı, Anadolu’nun batısında yer alan aktif fay hattıdır. Bu fay hattı, doğu batı yönünde uzanırken; kuzeyden güneye doğru uzanan fay kırıklarından oluşur.
BAF üzerinde yer alan faylar;
- Gediz Grabeni
- Simav Grabeni
- Gökova Grabeni
- Büyük Menderes Grabeni
- Knidos (Yakköy, Cumalı) Fayı
- Eskişehir Fayı
- Yavansu Fayı
- Fethiye – Burdur Fayı
- Küçük Menderes Fayı
Türkiye’deki en aktif fay hatları arasında yer alan BAF, tarihinde şiddetli depremlere neden olmuştur. Özellikle Ege Bölgesi’nde aktif rol üstlenen fay genellikle okyanus sırtlarında meydana gelen kırılmalardan etkilenir.
1653 Doğu İzmir depremi ile harekete geçen fayları, 1688 İzmir depremi, 1914 Afyon – Bolvadin depremi, 1914 Burdur Depremi, 1928 İzmir Depremi, 1939 Dikili – İzmir Depremi, 1953 Söke – Aydın depremi izler. İlerleyen yıllarda ise; 1957 Muğla – Fethiye, 1969 Manisa, 1970 Gediz, 1995 Afyon, 2002 Afyon, 2011 Kütahya, 2014 ve 2020 Ege Denizi Depremi ile 2022 yılında meydana gelen Buca Depremi takip etmiştir.
Fay Hattı Sorgulama
Türkiye’deki en aktif fay hatları sizin yaşadığınız bölgeden de geçebilir. Peki ama bunu nasıl öğreneceksiniz?
6 Şubat 2023’te yaşanan Kahramanmaraş – Gaziantep arasında yaşanan deprem felaketi sonrasında fay hatları daha da önem kazandı. Bunun için e-devlet pratik çözüm sunar.
Fay hattı sorgulama için Türkiye Deprem Haritası İnteraktif Web Haritası Uygulaması’na giriş yapmaları gerekir. E-devlet aracılığı ile giriş yapılır ve kişisel kayıt oluşturulur. Ardından ekranda Türkiye’deki en aktif fay hatları gözlemlenebilir.
